Samenvatting ‘PopUp’ hoofdstuk 2 Ferdy Looijen

'De media heeft het gedaan'

Het overlijden van André Hazes heeft een grote impact gehad in ons land destijds. De stadionuitvaart in de Amsterdam Arena was ongekend en het volk was in rouw zoals nog nooit eerder meegemaakt. In vergelijking met andere tv-overledenen kun je duidelijk opmaken dat er een grote verandering heeft plaats gevonden in de media. Van een ‘stille tocht’ zijn we doorgegroeid naar een mega-evenement. Het is de vraag uit welke bron deze intens publieke gebeurtenis is ontstaan. Een verklaring voor deze ‘hype’ zou het overlijden van Pim Fortuyn kunnen zijn. Het volksgevoel bereikte zijn hoogtepunt toen Fortuyn werd vermoord. Sindsdien is een grote begrafenisstoet wat bekender geworden bij het volk.

De afgelopen jaren zijn wij steeds vrijer en onafhankelijker geworden. Persoonlijke vrijheid is belangrijker geworden voor het individu. Mensen leven steeds meer onverstoorbaar langs elkaar heen. Loodrecht hierop duikt regelmatig een massaal beleden overgevoeligheid op, denk hierbij aan de dood van André Hazes, slachtoffer hulp bij natuurrampen en stille tochten tegen zinloos geweld. Nederland heeft nooit saamhorigheid gekend. In het verleden hadden we politieke zuilen in ons land, ook de media was opgedeeld op de aansluitende zuilen. Sinds de jaren tachtig vervaagden deze zuilen en ontstond er een grote verandering. We werden minder loyaal aan elkaar en verenigingen. Het traditionele idee van gezamenlijk ontbijten s’ochtends en avondeten met het hele gezin werd vervangen door duobanen, magnetrondiners en koelkastkinderen. In de jaren negentig begon de postmoderne hyperindividualistische mediaconsument zich meer op zijn gemak te voelen bij televisie. De zuilen waren van de kaart geveegd en de massamedia gemoderniseerd. De machtspositie van de publieke omroep en dagbladen werd kleiner en mensen raakten meer geïnteresseerd in de commerciële zenders.

Volgens koningin Beatrix creëren de media hun eigen waarheid. Met ‘de leugen regeert’ heeft zij ‘de pers’ op het oog. De vaderlandse journalistiek is volgens haar niet meer wat het is. Beatrix was van mening dat de media onder de druk van dalende oplages en hevige concurrentie, voor een meer populaire benadering waren gaan kiezen. De popularisering heeft nieuwsprogramma’s vlakker en platter gemaakt. Kwaliteitskranten begonnen over de entertainmentindustrie te berichten. Jongere mediaconsumenten laten het ouderwetse nieuws links liggen. Professionalisering en popularisering zijn twee belangrijke trends in de journalistiek van de afgelopen decennia. De journalist van tegenwoordig komt nog maar weinig echte mensen tegen en googelt de achtergrond informatie van verhalen bijeen.